با گذشته عاقالنه برخورد کنید

 دکتر نادر هوشمنديار، استاد دانشگاه: تا چند روز ديگر، دور تازهاي از فعاليتهاي اجرايي در ايران آغاز ميشود و مديراني با ويترين و نمايي نو، پا به عرصه فعاليتهاي اجرايي ميگذارند. بهطور قطع اين اتفاق تازه ميتواند خوني دوباره در عروق توسعه کشور باشد و نيرويي تازهنفس را راهي حيطههاي اجرايي کند اما قبل از شروعشدن اين روند نگرانيهايي نيز وجود دارد که به نظر ميرسد سخنگفتن از آنها بتواند کمک مفيدي براي مديران و جرياني به نام توسعه باشد که ميخواهد از سمت و سوي مديران اجرايي هدايت شود. رسم است که هرگاه يک سازمان يا وزارتخانه در اختيار مديري ديگر قرار ميگيرد، فوجي از تغييرات نيز با آن مدير از راه ميرسند. هميشه معروف بوده است که مديران با اتوبوس ميآيند و با همان اتوبوس، نيروهاي قبلي را از حوزه مأموريت خود به بيرون هدايت ميکنند. اين يکي از تلخترين و ناخوشايندترين ضربالمثلهاي مديريتي در ايران است که بهطور قطع ميتوان گفت از ناحيه آن ضربههاي زيادي به سيستم و نظم رشد و پيشرفت در کشور وارد شده است. چون در برهههاي قبل شاهد بودهايم که با اين اتوبوسها چه مديراني بر سر کار آمدند و چگونه بحران ناکارآمدي را به نظام اجرايي و مديريتي کشور درحوزههاي دولتي تحميل کردند. سالهاي 84 تا 92 شايد بيشترين رفتار در اين زمينه بروز کرد و بيشترين اتوبوسها نيز مديران را جابهجا کردند درحالحاضر به نظر ميرسد که بهدليل تکرار دولت در يک الگوي فکري چنين اتفاقي در حد و اندازههاي سابق رخ ندهد ولي اين نگراني وجود دارد که آيا مسيرهاي طيشده يا تجربههاي بهدست آمده نيز در امان ميمانند. به اين نکته بايد توجه کرد که در بسياري از مواقع بهدليل ضعف کارشناسي و فقدان توان الزم براي مديريت، خيلي از مديران و کارشناسان بودهاند که با بههمزدن ارگانيسم فعاليتهاي يک سازمان سعي کردهاند که وجود خود را به اثبات برسانند. چنين رفتاري بهطور قطع ميتواند ضربهاي هولناک براي روند صعودي توسعه در ايران باشد. در چهار سال گذشته دولت يازدهم روزهاي سختي را تجربه کرد تا بتواند آثار زيانبار برجايمانده از تصميمات دولتهاي نهم و دهم را مرتفع سازد و حاال اگر قرار باشد مديراني که بر سر کار ميآيند مخصوصا در ردههاي مياني بخواهند دوباره از نو، بسياري از برنامهها را طراحي و روند اجراي آن را پايهگذاري کنند، حتما بازگشت به عقب اجتنابناپذير خواهد بود؛ البته اين بهمعناي ترميم تصميمات يا برنامههاي غلط و غيرکارشناسي نيست، منتهي بايد اين نکته آويزه گوش همه مديران باشد که هر حرکت يا هر اقدامي، نياز به عقالنيت و برداشتهاي درست کارشناسي دارد. بايد رو به جلو حرکت کرد و سرعت توسعه را شتاب بخشيد اما اين معنايش برهمزدن برنامهها يا انديشههاي گذشته نيست. اين روزها در بخشهاي صنعتي و در ميان بسياري از فعاالن خصوصي اين نگراني وجود دارد که با آمدن وزرا و معاونان جديد و احيانا تغيير بسياري از مديران ديگر، برنامههايي که قرار بوده است باري از روي دوش اقتصاد کشور بردارد آيا به همان روال سابق ادامه مييابد. براي همين بر حسب تجربه، برخي از فعاالن اقتصادي حتي تحرکات خود را يا متوقف کردهاند يا شتاب الزم را از آن گرفتهاند تا ببينند تکليف چيست. همين نگراني نشان ميدهد که سوابق گذشته انگيزه را از پيکان توسعه گرفته است تا دوباره ثبات به تيمهاي مديريتي برگردد. اين مسئله به نظر شما چه زياني ميتواند براي کشور به ارمغان بياورد. براي همين بايد تقاضا کرد که مديران جديد سعي کنند که برخورد عقالني و استفاده صحيح کارشناسي از فعاليتهاي گذشته داشته باشند. برخوردي غير از اين، باز هم عواقب جبرانناپذيري براي رشد و پيشرفت خواهد داشت.

روزنامه وقايع اتفاقيه