نویسنده : نادر هوشمندیار، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی

خروج از بن‌بست نسبی تحریم و سفر هیات‌های تجاری- بازرگانی به ایران از همان روزهای ابتدای مذاکرات هسته‌ای به‌عنوان خروجی اصلی آن نشست‌های ماراتن‌وار پیش‌بینی می‌شد. کسانی که واقعا نگران آینده اقتصادی کشورمان بودند و هستند به این نتیجه رسیدند که با رونق ورود سرمایه‌گذاران اروپایی به ایران شاهد شکوفایی عرصه اقتصادی خواهیم بود و نباید این دستاورد را دست‌کم گرفت. دلیل آن هم این است که ما اخیرا شاهد بازگشت سرمایه‌گذاران اروپایی به ایران بوده‌ایم و در مناسبات اقتصادی نباید با تصمیم‌های اشتباه، فرصت‌سوزی کنیم. در چشم‌انداز اقتصاد ایران، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیرندگان به چهار پارامتر بهادادن به شخصیت اجتماعی تجار و بازرگانان، ایجاد امنیت اقتصادی و فزونی احترام به قانون و آزادی عمل اقتصاد با نگاه به شرایط داخلی و حوزه بین‌الملل، ابتکار عمل را در دست می‌گیرند.

بنابراین نادیده انگاشتن هریک از این اصول، ما را از ادای یک رابطه جدی اقتصادی در عرصه جهانی ناتوان می‌کند، اتفاقی که در هشت سال دولت قبل به امری بدیهی و محتوم تبدیل شده بود.

از طرف دیگر باید برخی کارهای ساده را در سریع‌ترین زمان ممکن انجام دهیم، مثلا باید مکاتبات و مجوزهای بازرگانی برای سرمایه‌گذاری جوری تنظیم شود که حمایت‌های لازم جهت سرمایه‌گذاری خارجی، بُعد عملی پیدا کند. یعنی سرمایه‌گذار خارجی باید احساس دلگرمی کند که با ورود به ایران هم بازگشت سرمایه‌اش تضمین شده است و هم می‌تواند دیگران را به پیوستن به این سفره بزرگ ترغیب کند. اکثر شرکت‌های بزرگ نفتی و خدمات نفتی تاکنون درباره گشایش اعتبار در ایران با احتیاط اعلام کرده‌اند که ابتدا باید شاهد لغو کامل تحریم‌ها باشند و سپس هرگونه فعالیت معناداری را در زمینه پروژه‌های موجود در ایران شروع کنند. ولی قبل از این کار ما باید زمینه را برای حضور آنها فراهم کنیم تا روزی که شرایط‌شان را اعلام کردند تازه به فکر بررسی آنها نباشیم. با توجه به اینکه کشورهایی مانند اتریش، فرانسه، انگستان، آلمان، ایتالیا و کانادا در حال ورود به بازارهای ایران هستند نباید فراموش کرد که تحریم‌ها تنها یکی از موانع تجارت با ایران است و ما باید اقدامات بیشتری انجام دهیم تا فضای کسب‌وکار را مستعد جذب سرمایه‌گذاران کنیم. از سوی دیگر برای شکوفا کردن واقعی پتانسیل کشور باید اقداماتی انجام شود تا فعالیت تجار ایران سودده شود؛ گزاره‌ای که در دولت قبل اصلا ملاک نبود و حجم فزاینده واردات به ایران نه‌فقط موجب دلسردی تولیدکننده و سرمایه‌گذاران داخلی شده بود بلکه موجبات واردات بی‌رویه کالاهای بی‌کیفیت را هم فراهم کرده بود که تا امروز هم ادامه دارد. سرمایه‌گذار خارجی می‌داند ایران با جمعیتی 80 میلیون نفری و تولید حدود چهارصد میلیارد دلاری محلی مناسب برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت، گاز، معدن، مهندسی، صنعت ساختمان و... است اما از سوی دیگر می‌خواهد به این آسودگی خاطر برسد که ایران در بازگشت سرمایه‌های خارجی، درنگ نمی‌کند. باید تدابیری بیندیشیم که کالاهای وارداتی مدت زیادی در گمرکات ایران توقف نکنند زیرا توقف طولانی‌مدت بر ذهنیت سرمایه‌گذار خارجی تاثیر منفی می‌گذارد. اگر خواهان شکوفایی اقتصاد ایران هستیم باید به این مهم برسیم که گام‌های ما به‌ناچار فراتر از تئوری‌های رایج برداشت شوند و مدام در باد شعارهای دور از واقعیت نخوابیم.

نشریه: روزنامه فرهیختگان