آمار رسمي منتشر شد

روند دوساله قيمت در بازار مسكن

دنياي اقتصاد- بازار مسكن تهران سال گذشته وضعيت بي‌سابقه‌اي را تجربه كرد. قيمت‌ها در اين بازار از نيمه دوم سال روند كاهشي به خود گرفتند؛ به‌طوري‌كه متوسط قيمت مسكن در زمستان 87 نسبت به پاييز همان سال معادل 13‌درصد ارزان شد، اما گراني در 6 ماه اول باعث شد ميانگين قيمت چهار فصل سال، رشد قيمت 6/22‌درصدي را براي بازار مسكن تهران در سال 87 ثبت كند.

«دنياي اقتصاد» براي سال‌هاي 80 تا 87 بررسي مي‌كند
تورم مسكن آرام گرفت؟
 از سال 84 تا پايان 87 تورم مسكن در تهران به ترتيب 2/11‌درصد، 28‌درصد، 6/81‌درصد و 6/22‌درصد بوده است
 بازار مسكن تهران طبق آمار در نيمه‌دوم سال گذشته روند كاهش قيمت را درپيش گرفت؛ به‌طوري‌كه در زمستان87  نسبت به پاييز همان سال، قيمت مسكن 13‌درصد پايين آمد، اما كاهش 30‌درصدي در آمارها پيدا نمي‌شود
 در اين گزارش متوسط قيمت مسكن براي سال 87،  بصورت ميانگين قيمت‌هاي 4 فصل محاسبه شده است
فريد قديري
بازار مسكن تهران سال گذشته وضعيت بي‌سابقه‌اي را تجربه كرد.
قيمت‌ها در اين بازار از نيمه دوم سال روند كاهشي به خود گرفتند؛ به‌طوري‌كه متوسط قيمت مسكن در زمستان 87 نسبت به پاييز همان سال معادل 13‌درصد ارزان شد، اما گراني در 6 ماه اول باعث شد ميانگين قيمت 4 فصل سال، تورم 6/22‌درصدي را براي بازار مسكن تهران در سال 87 ثبت كند.
مركز آمار ايران، ديروز رقم واقعي قيمت مسكن در زمستان 87 را اعلام كرد و موجب شد با استناد به آمارهاي قبلي كه از 9 ماه اول سال 87 منتشر كرده، متوسط قيمت مسكن در تهران براي سال 87 و همچنين نرخ تورم در اين مدت قابل محاسبه شود.
اكنون به نظر مي‌رسد آمارهاي رسمي كه بتازگي وزارت مسكن و مركز آمار ايران به صورت جداگانه آنها را منتشر كرده‌اند، اجازه نمي‌دهد بازار مسكن ادعاي كاهش 30‌درصدي قيمت در سال 87 را داشته باشد. هرچند طبق آمار، بازار مسكن تهران بهار امسال نسبت به بهار سال قبل 25‌درصد افت قيمت پيدا كرده است.
بدين ترتيب بازار مسكن تهران در سال گذشته اگرچه در مقايسه ماه به ماه، روند كاهش قيمت را درپيش‌گرفته، اما در كل سال متورم بود و قيمت ملك مسكوني بعد از رشد 6/81‌درصدي در سال 86، سال 87 نيز نسبت به سال قبل‌از آن رشد 6/22‌درصدي را تجربه كرد.
در گزارشي كه مركز آمار ايران ديروز منتشر كرد مشخص شد هر متر مربع واحد مسكوني در تهران طي زمستان سال گذشته به‌طور متوسط يك ميليون و 590هزار تومان معامله شده است. اين مركز پيش‌تر نيز آمار رسمي معاملات ملكي در سه فصل اول سال 87 را به وزارت مسكن اعلام كرده بود كه با انتشار جزئيات آن در فصلنامه وزارت مسكن، مشخص شد متوسط قيمت فروش هرمتر مربع واحد مسكوني در بهار، تابستان و پاييز سال 87 به ترتيب دو ميليون، دو ميليون و يك‌ميليون و 800هزار تومان بوده است.
بدين ترتيب ارقام ثبت شده در مركز آمار نشان مي‌دهد، متوسط قيمت مسكن در تهران در يك‌سال 87 چنانچه از طريق ميانگين قيمت‌هاي 4 فصل محاسبه شود، معادل يك ميليون و 840هزار تومان است؛ اما براي آنكه مشخص شود مسكن سال گذشته ارزان شده يا گران، بايد اطلاعات آماري از سال 86 نيز موجود باشد.
در فصلنامه شماره 42 اقتصاد مسكن كه دفتر اقتصادي وزارت مسكن آن را در زمستان 86 منتشر كرد، اين اطلاعات موجود است و متوسط قيمت فروش هرمتر مربع واحد مسكوني در تهران در سال 86 رقمي معادل يك‌ميليون و 500هزار تومان اعلام شده است.
با مقايسه اين رقم و رقمي كه از ميانگين قيمت مسكن در 4 فصل سال 87 توسط خبرنگار دنياي‌اقتصاد محاسبه شده، مي‌توان نرخ تورم مسكن را در سال 87 محاسبه كرد. با اين محاسبات، مسكن در بازار تهران در سال 87، معادل 6/22‌درصد نسبت به سال قبل‌از آن گران شده است.
از آمار تا پيش‌بيني
منوچهر خواجه‌دلويي معاون ارشد وزير مسكن، تيرماه امسال بعد از آنكه دفتر اقتصادي وزارت مسكن گزارشي از قيمت‌ها در 9 ماه اول سال 87 را منتشر كرد و در آن اعلام شد كه متوسط قيمت مسكن در تهران در پاييز 87 نسبت به پاييز 86 معادل 5/21‌درصد افزايش يافته است، در گفت‌وگو با «دنياي‌اقتصاد» تصريح كرد: «درست است كه قيمت‌ها در 9 ماه اول سال 87 در مقايسه با 9 ماه اول سال قبل‌از آن افزايش داشته، اما عمده كاهش قيمت مسكن، در زمستان 87 اتفاق افتاده است.»
خواجه‌دلويي همچنين تاكيد كرد: «در سال 87 هم تورم 21‌درصدي در بازار مسكن داشتيم و هم كاهش 30‌درصدي، به‌طوري‌كه زمستان 87 نسبت به زمستان 86 قيمت مسكن حدود 25 تا 30‌درصد افت كرد.»
اين درحالي است كه تازه‌ترين گزارش مركز آمار كاهش 30‌درصدي قيمت مسكن در زمستان 87 را تاييد نمي‌كند.
براساس گزارش مركز آمار در زمستان سال 87 قيمت مسكن در تهران فقط 6‌درصد نسبت به زمستان سال 86 و 12‌درصد نسبت به پاييز سال 87 ارزان شد و از يك ميليون و 690هزار تومان در سال 86 به يك ميليون و 590هزار‌تومان در زمستان 87 رسيد.
به گزارش دنياي‌اقتصاد، تحليل همه آمارهايي كه طي ماه‌هاي اخير از سوي وزارت مسكن و مركز آمار درباره اوضاع بازار مسكن تهران در سال 87 منتشر شده نشان مي‌دهد، روند تغيير قيمت‌ها در اين سال مسير كاهشي را طي كرده‌ است، اما بررسي كل سال حاكي از رشد قيمت نسبت به سال 86 است.
برمبناي اين آمارها در سال 87 رشد قيمت مسكن در تابستان نسبت به بهار 3/0-‌درصد، در پاييز نسبت به تابستان 8/8-‌درصد و در زمستان نسبت به پاييز 12-‌درصد بوده است.
همچنين متوسط قيمت مسكن در تهران در زمستان 87 نسبت به زمستان 86 معادل 6‌درصد كاهش يافته است؛ اما وقتي صحبت از تورم مي‌شود و مقايسه يك‌سال با سال قبل، به ميان مي‌آيد مشخص مي‌شود بازار مسكن تهران سال گذشته همچنان با تورم روبه‌رو بوده است. هرچند نرخ تورم پارسال به مراتب كمتر از نرخ تورم سال 86 بوده است.
اكنون به راحتي مي‌توان عملكرد بخش مسكن به‌خصوص در حوزه بازار را در طول 4 سال گذشته بررسي كرد.
براين اساس، نرخ رشد قيمت مسكن در تهران در سال‌هاي 84 تا پايان 87 به ترتيب 2/11‌درصد، 28‌درصد، 6/81‌درصد و بالاخره 6/22‌درصد گزارش شده است.بازار مسكن در اين مدت اگرچه كاهش قيمت نقطه به نقطه را تجربه كرده، اما محاسبات نشان مي‌دهد نرخ تورم سالانه مثبت بوده است.
عكس: احسان سلطاني مقدم

*قيمت زيربنايي واحد‌هاي مسكوني در استان‌هاي كشور

متوسط قيمت يك متر مربع زيربناي واحد‌هاي مسكوني (اعم از ويلايي و آپارتماني) در سال 1385 در استان تهران 6259 هزار ريال بوده است كه بيشترين متوسط قيمت در كشور است. در همين سال پس از تهران بيشترين متوسط قيمت متعلق به استان قزوين با 3943 هزار ريال بوده است. اين در حالي است كه متوسط قيمت در كل كشور 4137 هزار ريال بوده است.
يعني تنها متوسط قيمت در تهران بيش از متوسط قيمت كل كشور بوده است و متوسط قيمت در ساير استان‌ها كمتر از متوسط قيمت كل كشور بوده است. اين در حالي است كه كمترين متوسط قيمت‌ها نيز برابر 1985 هزار ريال متعلق به استان يزد و 1997 ريال متعلق به استان كرمان بوده است. اختلاف نسبت متوسط قيمت زيربنايي واحد‌هاي مسكوني بين حداقل و حداكثر متوسط استان‌هاي كشور كمي بيش از 3 برابر بوده است.
نرخ رشد متوسط قيمت‌هاي زيربناي واحد‌هاي مسكوني در استان‌هاي مختلف كشور نيز از منفي 8/5 درصد در هرمزگان تا 3/57 درصد در تهران متفاوت بوده است. پس از تهران بيشترين نرخ رشد متوسط قيمت در استان زنجان (6/53 درصد) و استان خراسان جنوبي (2/44 درصد) بوده است و كمترين آن پس از هرمزگان در استانهاي گلستان (منفي7/2 درصد) و گيلان (5/1 درصد) بوده است. در سال 1385 اختلاف كمترين و بيشترين نرخ رشد‌هاي متوسط قيمت يك متر مربع واحد‌هاي مسكوني حدود 63 درصد بوده است.

*مقايسه مختصر قيمت‌ها در نيمه دوم سال 1385

قيمت‌هاي مسكن در اغلب شهرهاي منتخب و استان‌هاي كشور طي نيمه دوم سال 1385 نيز افزايش داشته است. افزايش قيمت‌هاي مسكن در ايران به مرور و طي زمان انجام نمي شود بلكه اغلب به صورت جهشي و پلكاني رخ مي‌دهد.
اين نوع افزايش قيمت در يك مقطع زماني كوتاه (اغلب در چند ماه) در هر شهر رخ مي‌دهد و رشد قيمت در ماه‌هاي قبل و بعد از آن به طور تقريبي ثابت است يا كاسته مي شود. همچنين اين نوع افزايش قيمت باعث مي شود در هر مقطع كوتاه مدت (مانند شش ماهه) دامنه تغييرات قيمتها در شهرهاي مختلف متفاوت تر باشد.
در اين شرايط انتظار مي رود دامنه تغييرات قيمتها (رشد) نسبت به زمان در شش ماهه بيشتر از يك ساله باشد. همچنين انتظار مي رود دامنه تغييرات قيمتها در شهرها بيشتر از انسانها باشد. البته اين نكته هميشگي نيست بلكه اين نسبتها در اغلب اوقات رخ مي دهد و ممكن است گاهي رخ ندهد.
بنابراين گزارش، با مروري بر قيمت هاي نيمه دوم سال 1385 مشاهده مي شود كه نرخ رشد متوسط قيمت يك متر مربع زمين و ساختمان كلنگي در شهرهاي منتخب در شش ماهه دوم اين سال از منفي 39 درصد تا 6/106درصد متفاوت بوده است (يعني دامنه‌اي به اندازه 6/145درصد)در حالي كه اين تفاوت براي كل سال 85 از منفي 3/22 درصد تا 8/86درصد (يعني دامنه اي برابر 1/109 درصد) بوده است.
همچنين نرخ متوسط قيمت يك متر مربع واحد مسكوني در شهرهاي منتخب در شش ماهه دوم سال از منفي 8/9 دصد تا 3/74درصد متفاوت بوده و دامنه اي به اندازه 1/94درصد ايجاد كرده است، در حالي كه اين تفاوت براي كل سال از 4/4 درصد تا 9/53درصد بوده و دامنه‌اي به اندازه 3/58درصد ايجاد كرده است.
نرخ رشد متوسط اجاره بها به ازاي هر مترمربع از واحدهاي مسكوني اجاري در شهرهاي منتخب در شش ماهه دوم سال 85 از منفي 8/13درصد تا 2/54درصد (با دامنه‌اي برابر 68درصد) متفاوت بوده است در حالي كه اين تفاوت در كل سال از 8/1درصد تا 8/33 درصد (با دامنه‌اي برابر 6/35درصد) بوده است.
اين تفاوت تا حدودي بين نرخ‌هاي رشد قيمت‌هاي مسكن شش ماهه و سالانه در استان هاي كشور نيز مشاهده مي شود به طوري كه بيشترين نرخ رشد متوسط قيمت هر متر مربع زمين و ساختمان كلنگي در استان‌هاي كشور در شش ماهه دوم سال 85 برابر 97درصد و در كل سال 85 برابر 6/86درصد بوده است.
همچنين بيشترين نرخ رشد متوسط قيمت هر مترمربع زيربناي واحدهاي مسكوني در شش ماهه دوم اين سال برابر 3/59درصد و در كل سال 3/57درصد بوده است. بيشترين نرخ رشد متوسط اجاره بها به ازاي هر متر مربع از واحدهاي مسكوني اجاري بين استان‌هاي كشور در شش ماهه دوم سال 85 برابر 97درصد و در كل اين سال برابر 54 درصد بوده است.

به نقل از فصلنامه اقتصاد مسکن وزارت مسکن و شهرسازی ، مقایسه رشد قیمت زمین در سال 85 نسبت به سالهای اخیر در این بخش جهش قیمتی نشان می دهد.

متوسط قیمت هر مترمربع زمین معامله شده در سال 84 در تهران برابر با 6 میلیون و 477 هزار ریال بود که نسبت به سال قبل از آن 7.2 درصد رشد داشت.

در همین حال متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی معامله شده (اعم از ویلایی و آپارتمانی) در سال 85 برابر با 8 میلیون و 314 هزار ریال بود که نسبت به سال 84 رشد 28 درصدی را ثبت کرد.

در این گزارش آمده است: در فصول پاییز و زمستان 85 رشد متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی نسبت به فصول مشابه در سال 84 به ترتیب 32.5 و 46.7 درصد بود که بسیار بالا بوده است.

این گزارش حاکی است ، قیمت متوسط هر مترمربع واحد مسکونی در سال 84 در تهران 6 میلیون و 497 هزار ریال بود که نسبت به سال 83 رشدی برابر با 11.2 درصد نشان داد. این گزارش می افزاید: براساس داده های موجود درباره معاملات انجام شده در سال 85 ، بیشترین متوسط قیمت زمین در مناطق مختلف شهر تهران مربوط به منطقه یک برابر با 19 میلیون و 950 هزار ریال بود و کمترین متوسط قیمت زمین معامله شده در منطقه 20 تهران معادل 4 میلیون و 238 هزار ریال بود.

از سوی دیگر، بالاترین متوسط قیمت زمین در شهر تهران در سال 84 مربوط به منطقه یک و برابر با 14 میلیون و 722 هزار ریال و کمترین متوسط قیمت متعلق به منطقه 21تهران به میزان 3 میلیون و 286 هزار ریال بود.

سال 84 بیشترین قیمت متوسط یک مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران مربوط به منطقه یک با میلیون و 920 هزار ریال بود و کمترین آن متعلق به منطقه 20 با 3 میلیون و 578 هزار ریال بود.
براساس این گزارش ، بالاترین متوسط اجاره بهای واحد مسکونی در شهر تهران در کل سال 85 به ازای هر مترمربع مربوط به منطقه 3 و برابر با 70 هزار و 331 ریال بود و کمترین آن در منطقه 20 معادل 26 هزار و 103 ریال بود.

نرخ رشد اجاره بهای مسکن در شهر تهران در سال 85 در مقایسه با سال 84 در این گزارش 23.7 درصد اعلام شده است.

متوسط اجاره بهای یک مترمربع مسکن در شهر تهران در سال 84 برابر با 34 هزار و 174 ریال بوده و بالاترین متوسط قیمت در منطقه 3 معادل 55 هزار و 784 ریال و کمترین آن در منطقه 18 برابر با 21 هزار و 567 ریال اعلام شد.

نرخ رشد اجاره بهای واحد مسکونی در شهر تهران در سال 84 نسبت به سال قبل از آن 24.6 درصد گزارش شد.

در مطالعات آماری بخش مسکن، رخدادهای شهر تهران حائز اهمیت است.در سال 84 در شهر تهران متوسط اجاره‌بهای یک واحد مسکونی 50متری مبلغی معادل 170هزار تومان بوده است. این میزان اجاره‌بها نسبت به سال 83، 25درصد رشد داشته است، در حالی که در سال 84 تورم عمومی 4/10درصد گزارش شده است. در سال 85 اجاره مسکن به نسبت سال 84 گران شد. در این سال متوسط اجاره یک واحد 50 متری به 211هزار تومان افزایش یافت و رشد 24درصدی اجاره‌بها را در مقابل 9/11درصد نرخ تورم رقم زد.
در سال‌های 84 و 85 در کل کشور متوسط اجاره‌بهای واحد 50متری به ترتیب 68هزار و 78هزار تومان بوده که در این دو سال اجاره مسکن به ترتیب 16درصد و 14درصد رشد کرده است.
مقایسه نرخ رشد اجاره‌بهای مسکن در فاصله سال‌های 71 تا 85 نشان می‌دهد در این 15 سال سه دوره رکود و رونق در بازار مسکن اجاره‌ای ایجاد شده است، به طوری که فاصله سال‌های 71 تا 76 دوره اول، سال‌های 76 تا 83 دوره دوم و از سال 83 دوره سوم آغاز شده است. در سال 83 رشد اجاره مسکن به کمترین حد خود رسید(4درصد). در سال 82 بیشترین رشد اجاره‌ها (34درصد) در طول سال‌های 76 تا 83 به وجود آمد.با مجموعه تحولاتی که در فاصله‌ سال‌های 71 تا 85 در بازار اجاره مسکن به وقوع پیوست، بازار در سال 86 انتظار افزایش نرخ اجاره در حدود نرخ رشد سال‌های 84 و 85 را داشت. این در حالی است که در سال گذشته اجاره‌ها به قدری افزایش یافت که وزارت مسکن چنین رشدی را در تاریخ کشور بی‌سابقه عنوان کرد.سال گذشته اجاره یک واحد 50متری در کشور از 78هزار تومان در سال 85 به 135هزارتومان رسید؛ این یعنی رشد 74درصدی اجاره‌بهای مسکن در تهران در فاصله یک‌سال.سال گذشته در حالی بازار اجاره رشد بیش از 70درصدی را تجربه کرد که در 15 سال گذشته بیشترین نرخ رشد از 34درصد تجاوز نکرده بود.
تغییرات اجاره‌بها در سال 86 در تهران در حد کل کشور نبود. سال گذشته در شهر تهران اجاره مسکن 39درصد رشد کرد و برای واحد مسکونی 50متری از 211هزار تومان در سال 85 به 293هزار تومان افزایش یافت.همچنین متوسط اجاره‌ مسکن یک واحد 100متری نیز از 422هزار تومان در سال 85 به 586هزار تومان در سال 86 رسید.
رشد 39درصدی اجاره مسکن در تهران پیش از این از سال 82 نیز اتفاق افتاده بود.پاسخ پرسشی که در ابتدای گزارش مطرح شد تقریبا داده شده است.مستاجران در طول سه سال اخیر برنامه موثری از سوی دولت ندیده‌اند چراکه مهم‌ترین طرح در حوزه مسکن متقاضیان صاحب‌خانه شدن را هدف قرار داده است.

قیمت مسکن در تهران

متوسط قیمت مسکن برای فصل بهار در سال گذشته در شهر تهران 14 میلیون و 340 هزار ریال بوده که نسبت به فصل قبل منفی 10 درصد کاهش و نسبت به فصل مشابه سال قبل منفی 29 درصد کاهش داشته و این میزان برای فصل تابستان و پاییز به ترتیب 14میلیون و 431 هزار ریال و 14 میلیون و 194 هزار ریال بوده است.

در فصل تابستان نسبت به فصل قبل کمتر از یک درصد افزایش و در فصل پاییز منفی 6/1 درصد کاهش نسبت به فصل قبل رخ داده، در حالیکه تابستان 88 نسبت به تابستان 77 معادل منفی 3/28 درصد کاهش و پاییز88 نسبت به مشابه سال قبل معادل منفی 7/22 درصد کاهش قیمت مسکن را برای شهر تهران در معاملات ثبت شده تجربه کرده ایم.

سطح قیمتها درمناطق مختلف تهران

سطح قیمتها در بین مناطق مختلف تهران متفاوت بوده، به طوریکه در مناطق شمالی همچون گذشته در سطح بالاتری قرارداشته و به طورکلی دامنه متوسط قیمت از حدود 28 میلیون و511 هزار ریال در منطقه یک بالاترین متوسط و 9 میلیون و 191 هزار ریال در منطقه 16 کمترین متوسط بوده است.

نرخ تغییرات قیمت مسکن نیز در مناطق مختلف شهر تهران متفاوت بوده، به گونه ای که بالاترین کاهش قیمت مربوط به مناطق 22معادل منفی 8/47 درصد کاهش، منطقه 13معادل منفی 2/42 درصد کاهش و منطقه یک معادل 2/40 درصد و کمترین کاهش درمنطقه 15و معادل منفی 4/12 درصد بوده است.

اجاره بهای مسکن در شهرتهران

اطلاعات به دست آمده از سامانه اطلاعات املاک و مستغلات کشور در خصوص اجاره بها در حد بهینه آماری نبود و لذا در حال حاضر این اطلاعات مناسب برای ارایه و چاپ نیست، بخشی از معاملات اجاره بها در سامانه اطلاعات و املاک ثبت نشده و نیازمند زمان و آشنایی بیشتر متصدیان و مردم با این سامانه است.

اطلاعات کلی دربازار اجاره وسامانه نشاندهنده ثبات قیمتها در بازار اجاره است. از آنجایی که اجاره بهای واحدهای مسکونی رابطه ای مستقیم با قیمت و ارزش واحدهای مسکونی دارد، لذا اجاره با ثبات و در برخی نقاط نیز با کاهش روبرو بوده و بسیاری از مالکان ترجیح داده اند که با اجاره بهای منعقده مستاجران قبلی را حفظ کنند.

قیمت زمین در شهرتهران

به دنبال رکود معاملات در بخش مسکن و تنزیل قیمت مسکن، تقاضای ساخت و ساز بخش خصوصی کاهش یافته و لذا معاملات زمین نیز کمتر انجام شده است، از این رو ثبت معاملات زمین در طی سه فصل بهار، تابستان و پاییز سال 88 در شهر تهران کاهش قابل توجهی داشته است.

اطلاعات کلی حاکی از کاهش نرخ رشد قیمت زمین در حدود میزان کاهش قیمت مسکن است.

قیمت مسکن در مراکز استانهای کشور

افزایش و کاهش قیمت مسکن همواره در طی سالهای گذشته از شهر تهران شروع و با یک فاصله زمانی به سایر شهرهای کشور سرایت کرده است. از این رو قیمت مسکن درسایر شهرهای کشور نیز مانند شهر تهران با کاهش قابل ملاحظه ای رو برو بوده است.

متوسط قیمت یک مترمربع واحد مسکونی درمراکز استانهای کشور در نیمه اول سال 88 معادل 7 میلیون و 477 هزار ریال بوده و دامنه قیمتها در مراکز استانهای کشور متفاوت است، به طوری که  بالاترین متوسط مربوط به استان تهران معادل 14 میلیون و 385 هزار ریال درمتر مربع و پایین ترین متوسط مربوط به استان ایلام و معادل 4 میلیون و 577 هزار ریال درمتر مربع بوده است.

دامنه قیمتها نشان می دهد که بالاترین متوسط بیش از3 برابر پایین ترین متوسط قیمت بوده است. قیمت مسکن در برخی از مراکز استانها بالاتر از میانگین و در برخی از استانهای دیگرپایین تر از میانگین قرارداشته است.

استانهای تهران، تبریز، اصفهان، مشهد، اهواز، شیراز، قزوین، قم، رشت، اراک و همدان بالاتر از قیمت میانگین و سایراستانها قیمت پایین تری از متوسط مراکز استانها طی دوره 6 ماهه اول سال 88 داشته اند. نرخ رشد متوسط قیمت مسکن در اغلب شهر های مورد بررسی بین 2 تا 3 درصد کاهش داشته است.

نشریه: روزنامه اعتماد ملی