قیمت بنزین و عقلانیت دولت

موضوع افزایش قیمت بنزین از آن جهت اهمیت دارد که یکی از اهرم‌های بازدارنده قاچاق سوخت به کشورهای همسایه است؛ به‌ویژه ترکیه. اگردولت بتواند اختلاف قیمت را به قشر عادی جامعه به‌ویژه رانندگان عمومی سبک و سنگین پرداخت کند، این سیاست درست و با روند مثبت‌تری انجام خواهد گرفت. معتقدم بهتر بود قیمت بنزین بیش از رقم صددرصد افزایش می‌یافت اما یارانه انرژی افراد نیازمند سر جای خود باقی می‌ماند. رویکرد دولت درباره تک‌نرخی شدن بنزین از سیگنال‌های مثبت اقتصادی دولت است که گویا دولت به مسیر عقلانیت بازگشته و توجه خود را به اصول علمی اقتصاد افزایش داده است. معتقدم این تک‌نرخی شدن و سپس افزایش دوباره قیمت حامل‌های انرژی باید ادامه یابد، اما مساله اینجاست که چرا این افزایش قیمت بدون اطلاع مردم و بدون در نظر گرفتن شرایط اقتصادی آنها انجام شده است؟ از دید مردم این روند اصلا مصداق شفاف‌سازی نیست و این دقیقا عکس همان روندی است که رئیس‌جمهوری، به‌عنوان فردی که با شعار «تدبیر و امید» روی کار آمد، از روزهای ابتدای کارش سعی داشت بر آن صحه بگذارد. مقوله‌ای که در دولت قبلی به هیچ عنوان در نظر گرفته نمی‌شد و مدام مردم با این مساله مواجه بودند که صبح که از خواب بیدار شوند، قانون دیگری وضع شده است و نمی‌دانند چه باید بکنند.
من معتقدم که دولت‌ دکتر روحانی ملاحظاتی دارد که با گران شدن بنزین، قیمت سایر اقلام مصرفی نیز افزایش می‌یابد ولی اگر به چنین چیزی باور نداشته باشد کمی جای تردید دارد. یکی از بزرگ‌ترین زیان‌هایی که از این نوع قیمت‌گذاری به کشور وارد می‌شود موضوع بحث قاچاق حامل‌های انرژی در ایران است، چون به دلیل پایین بودن قیمت‌ حامل‌های انرژی در ایران، بنزین به کشورهای همسایه قاچاق می‌شود. براساس آمارهای اعلام شده مصرف گازوئیل 107 میلیون لیتر در روز است که 30 میلیون لیتر آن قاچاق می‌شود. البته با بگیر و ببند و اعمال شیوه‌های غیرسیستمی نمی‌توان کاری از پیش برد و عملا بر قاچاق سوخت اثری نخواهد داشت چراکه قیمت بنزین باید طوری تعیین شود که قیمت این حامل‌های انرژی تفاوت معناداری با قیمت سوخت در کشورهای همسایه و جهانی نداشته باشد.
دو نکته دیگر را به صورت خلاصه بیان می‌کنم؛ یکی تاثیر این گرانی‌ها بر معیشت مردم است و دیگری هدف دولت از این گرانی‌ها که قطعا تامین کسری بودجه است. بخش اول، واقعا تیشه به ریشه خود زدن است و باید دولتمردان به این نکته توجه داشته باشند که چنین کارهایی درنهایت به ریزش آرا در انتخابات منتهی می‌شود و این مسائل چیزی نیست که از دید مردم مغفول واقع شود. مساله دوم کسری بودجه است و فکر می‌کنم دولت برای این کار، راهکارهای دیگری هم داشته و قطعا آنها را بررسی کرده و درنهایت به این نتیجه رسیده است که باید بنزین را گران کند. ولی سوال این است که درنهایت اگر چنین راهکارهایی به نتیجه دلخواه نرسد و تورم روزبه‌روز افزایش پیدا کند، تمهیدات دولت برای مهار آن چگونه خواهد بود؟

 

نشریه: روزنامه فرهیختگان