کمی حرفهای باشیم
نادر هوشمندیار
اقتصاد ایران در تنگنا قرار گرفته است و این قطعیترین حکمی است که میتوان ارایه داد. قبل از هرچیز میخواهم با اتکا به همین حکم بگویم که چرا باید مسوولان دولتی اقتصاد تا به این حد از اعتراف به این حکم قطعی طفره بروند یا واهمه داشته باشند که بگویند اقتصاد ما گرفتار تنگنا و گرههای مختلف است. به نظر من تا زمانی که چنین اعترافی صورت نگیرد، نمیتوان از همه اندیشههای اقتصادی و نیروهای توسعهساز برای رهایی از تنگناها کمک گرفت. کمی آنسوتر از اقتصاد ایران بسیاری از اندیشمندان، جهش نخست توسعه را درک گرههای موجود در مدار اقتصاد میدانند. در مقابل مدیران دولتی اقتصاد، اعضای بخش خصوصی و گروه زیادی از مردم قرار دارند که در دادوستد روزانه و فعالیتهای کوچک تا بزرگ اقتصادی خود به خوبی ضعفهای موجود را میبینند و چرایی وجود آن را درک میکنند، برای همین وقتی مسوولان اقتصادي دولت درست در چنين شرايطي از پیروزیهای اقتصادی خبر میدهند یا خود را در انظار عمومی اقتصاد مورد تشویق قرار میدهند فقط به اطمینان و اعتماد مورد نیاز توسعه ضربه میزنند و این بدون شک نخستین قدم برای نزول در منحنی توسعه محسوب میشود. بدون شک ما باید در همه زمینهها حرفهای عمل کرده و حرفهای بودن را تجربه کنیم. این ادعا شاید همان معنای رفتارهای توسعهیافته را داشته باشد اما من به قصد میخواهم از کلمه حرفهای استفاده کنم و بگویم وقتی یک مدیر در سطح کلان سکان هدایت اقتصاد را در دست میگیرد چارهای ندارد جز اینکه در دهلیزهای اقتصاد به شکل حرفهای عمل کند در غیر این صورت عملکرد او میتواند منجر به فراخی محیط بیاعتمادی و فقدان اطمینان شود. یکی از مشخصههای حرفهای عملکردن نیز این است که افراد گزارش واقعی و درست از جغرافیای کاری خود ارایه دهند. این دقیقا همان اتفاقی است که در اقتصاد ایران رخ نمیدهد و باعث میشود تا برخي به جریان ملی توسعه اقتصادی که مدیران دولتی متولیان آن هستند با شک نگاه کنند.
کمی توجه کنید این روزها مباحث اقتصادی با زندگی همه مردم عجین شده است و این هم واقعیتی است که باید برطرف و گرههای آن گشوده شود اما مدیران دولتی اقتصاد با قاطعیت میگویند مشکلی نیست یا مشکل مهمی وجود ندارد و اوضاع همه خوب است. این تضاد بدترین پیامدها را برای توسعه دارد و از سوی دیگر به هیچ وجه رفتار حرفهای برای مدیران کلان اقتصادی نیست. باید همه از مدیران تا مخاطبان اقتصادی باور کنیم که کسی به دنبال مقصر نیست و نباید هم باشد و از سوی دیگر کالبدشکافی مشکلات نیز دردی را دوا نمیکند. مدیران دولتی اقتصاد اگر کمی حرفهای عمل کنند به جای تبرئه فوری و قاطع خود در همه مسایل اقتصادی باید سعی در جبران گرهها و خرابیهای اقتصادی کنند.
نشریه: روزنامه شرق