جای خالی اقتصاد آب
این روزها کمتر رسانه‌ای را سراغ دارم که از آب حرفی به میان نیاورد. انگار از نان شب واجب‌تر همین آب است که اتفاقا درست است، ولی فقط روی کاغذ. مردم ما و البته مسئولانی که مدام دراین‌باره صحبت می‌کنند هنوز به عمق فاجعه پی نبرده‌اند و نمی‌دانند بحران اصلی نه بیکاری است نه مسائل دیگر، بلکه آب است و خشکسالی. در این میان اما به‌نظرم چیزی به اسم «اقتصاد آب» از هر عنصر دیگری مهجورتر است یعنی نه بنیانی برای این منظور در نظر گرفته شده است نه خواست و اراده‌ای پیرامون شکل‌گیری آن وجود دارد. شاید در این زمینه هم مجبور باشیم به اهرمی به نام «زور» متوسل شویم. مثالی می‌زنم؛ تا همین چند سال پیش، بستن کمربند ایمنی الزامی نبود ولی اول از ابزار جریمه یا همان زور استفاده شد بعد رفته‌رفته مردم احساس کردند که برای حفظ جان‌شان باید از کمربند ایمنی استفاده کنند. در مورد استفاده از آب هم به‌نظرم باید از همین روش استفاده کنیم. اخیرا مطلبی را در یک سایت خبری به نقل از کردوانی خوانده‌ام با این مضمون که اگر هر روز یک لیوان آب کمتر مصرف کنیم، سالانه 17 میلیون لیتر صرفه‌جویی می‌شود. به همین سادگی است و من اسم چنین کارهایی را اقتصاد آب می‌گذارم. اقتصاد آب یعنی مصرف بهینه در تمام بخش‌ها. هنوز هم هدررفت زیادی در بخش کشاورزی به چشم می‌خورد، هنوز هم بسیاری از شهرها و حتی بخش‌های زیادی از تهران به شبکه فاضلاب متصل نیستند، هنوز هم آب شرب ما با آب غیرقابل آشامیدن یکی است و از آب قابل آشامیدن برای شست‌وشو و... استفاده می‌کنیم. عدم توجه به چنین نکاتی، فاجعه در پی دارد. وقتی در اخبار می‌خوانم هنوز هم عده‌ای دنبال احداث سد هستند باورم نمی‌شود که این‌قدر به اقلیم کشور بی‌توجهی می‌شود. باید به این نکته توجه کنیم که برخی خسارت‌ها جبران‌ناپذیر هستند مثلا وقتی می‌گوییم سطح آب در جهرم 570 متر پایین رفته، یعنی این فاجعه جبران نمی‌شود یا فرونشست دشت‌های کشور، نکته‌ای نیست که در بازه اعداد و ارقام بگنجد. در هر صورت امیدوارم روزی به این مرحله برسیم که اقتصاد آب از هر اقتصادی در ایران مهم‌تر است، حتی از نان شب واجب‌تر.
روزنامه فرهیختگان