دموکراسی و آرای الکترونیکی

در ایران هر گاه موعد برگزاری یک انتخابات یا زمان شکل‌گیری دوباره تعاملی وسیع میان مردم و جریان سیاست شکل می‌گیرد، دایره تئوری‌های مختلف یا تزریق ایده‌های مختلف به انتخابات نیز بازتر می‌شود، به نحوی که همه اهالی سیاست و حاشیه‌های آن سعی می‌کنند برای تسهیل در امر انتخاب فرمانی صادر یا فرمان دیگری را ابطال کنند. تا چند ماه آینده دوباره قرار است انتخابی دیگر در ایران برگزار شود که به واسطه آن رئیس دولت دوازدهم راهی کاخ ریاست جمهوری می‌شود. برای همین جهتگیری‌های سیاسی هر روز بیشتر از روز قبل مسیر خود را به سمت این انتخاب تغییر می‌دهند. این مساله به طور قطع می‌تواند اتفاق مثبتی تلقی شود. همین که همه گروه‌ها، تسهیل در انتخاب گزینه برتر (برحسب نگاهی که دارند) برایشان تبدیل به یک دغدغه می‌شود، خود به تنهایی برترین مولفه برای گرم شدن تنور تعامل و مشارکت در امر سیاست محسوب می‌شود(البته اگر بهره برداری‌های سیاسی را از این مطلوبیت در نظر نگیریم، می‌توان با چنین قاطعیتی چنین حکمی را صادر کرد)، ولی این همه کار نیست و یا به عبارتی می‌شود از کنار این امر مهم عبور کرد و نقدهای جدی را به شیوه برگزاری انتخابات وارد کرد. اگر بپذیریم(که باید بپذیریم) انتخابات نمایی شفاف برای اثبات مردم سالاری یا دموکراسی در هر کشوری محسوب می‌شود، باید این اصل علمی را نیز بپذیریم که در روند مدیریت اجرایی برای انجام هر عملیاتی، باید ابزارهای لازم را فراهم کرد تا از گزینه‌های مطلوب، نتایجی با کمترین درصد خطا در داده‌ها حاصل شود. در متون علمی مدیریت اجرایی، این یک اصل است که مدیران وظیفه ای ندارند جز اینکه بر اساس توجه به تجربیات علمی و داشته‌های خود، به نحوی حرکت، برنامه‌ریزی و فعالیت کنند که در نقطه پایان ارزش افزوده به‌دست‌آمده در مورد هر کالا و یا خدمتی، مطابق با سطح مطلوبی از میزان مطلوبیت همه شهروندان باشد. خود این تعریف در مقام اجرا مصداق بارز دموکراسی محسوب می‌شود، چون سیاستگذاری عمومی به نحوی راهبردهای مدیریت اجرایی را طراحی و برنامه ریزی می‌کند که به شکل خودکار نتیجه ای جز تسهیل امر مشارکت در مقیاس عمومی ندارد. برای مثال می‌توان به یک بحث قدیمی در سیاست ایرانی اشاره کرد. سال‌هاست که در ایران به طور میانگین هر سال یک انتخابات برگزار می‌شود و این تعدد انتخابات به عنوان دلیلی برای اثبات دموکراسی در ایران، از سوی مدیریان معرفی می‌شود. البته در این مساله شکی وجود ندارد، اما جالب اینجاست که تقریبا بعد از برگزاری هر انتخاباتی، گروهی وجود دارند که یا انگی بر آرای مردم می‌زنند یا می‌گویند اگر اخذ آرا به صورت الکترونیکی برگزار شده بود، همین مقدار اندک جدل نیز وجود نداشت اما به رغم وجود این ماجرا هنوز کسی از مدیران اجرایی به وضوح پاسخ نداده است که چرا باید در ایران به خاطر وجود چالش‌های زیادی که برای نتیجه انتخابات شکل می‌گیرد، هنوز اخذ آرا به شکل الکترونیکی انجام نمی‌شود؟ به‌طور قطع نفس برگزاری انتخابات و اینکه در نهایت کسی در انتخابات می‌تواند پیروز باشد که به عنوان نماینده مردم مورد تایید است، بسیار پسندیده و عصاره دموکراسی محسوب می‌شود اما حتما بخش بزرگی از دموکراسی به نحوه اجرای راهبردها و نقشی که آن راهبردها می‌توانند در تقویت مردم سالاری بردارند، مربوط می‌شود. برای همین به نظر می‌رسد در آستانه انتخابات دوازدهم کابینه، ضرورت دارد تا کارشناسان امر بر اساس یک مطالعه اکتشافی هر چه زودتر تقش تعیین کننده مولفه‌هایی نظیر اخذ رای الکترونیکی را در بسط و ترویج دموکراسی تحلیل و ارزیابی کنند. در قدم نخست بدون استفاده از هر مرجعی می‌توان با قاطعیت گفت که هر چه نتیجه یک انتخابات مشخص‌تر و عملیاتی‌تر باشد، ساده‌تر می‌توان به حضور دموکراسی اندیشید، که این مساله در کوتاه مدت، مردم سالاری را از یک تعارف به واقعیتی غیر قابل انکار تبدیل می‌کند. چیزی تا انتخابات بهار آینده نمانده است. کاش بتوان هر روز به مدیران کلان توصیه کرد که حالا یک‌بار برای همیشه از تبعیت از الگوهای کلاسیک پرهیز کنند و برای انتخابات سال آینده، اخذ الکترونیکی آرا را سر لوحه کار قرار دهند. این گونه اگر شود به دموکراسی کمک بزرگی شده است، چون ضریب اعتماد در میان مردم با اخذ الکترونیکی آرا نسبت به هر انتخاباتی افزایش می‌یابد. اطمینان و اعتماد جوهر دموکراسی محسوب می‌شوند.

روزنامه آرمان امروز